In February 2023 Seppe Gebruers took on our invitation to join us for a 960 km journey to Löbau to go test a brand new August Förster grand piano. One of the first to touch the Förster, we're very happy to have Seppe in Walter for a public rendez-vous with this excellent instrument.

Playing with standards – Well-tempered

"Als ik met mijn kat speel, hoe weet ik dan dat zij niet met mij speelt in plaats van ik met haar?" (Michel de Montaigne)

Aan elk artistiek streven ligt een drang tot interactie ten grondslag - met een publiek, met de kunstgeschiedenis, met instrumenten en materie, de omgeving, andere kunstenaars, zichzelf. Deze interactie is er echter niet één onder gelijke spelers: één persoon - de kunstenaar - wordt meestal verantwoordelijk gehouden voor de handeling. De componist componeert een compositie, de improvisator improviseert een improvisatie, de uitvoerder voert een uitvoering uit. Deze concepten suggereren dat de 'interactie' eenrichtingsverkeer is. Daarom noem ik mijn werk 'spelen met ...'. Voor mij drukt dit de multi-directionaliteit van kunst uit. De kat speelt ook met mij. Hoewel de titel ‘Playing with standards’ is, zijn het aantal en de soorten 'speelkameraden' oneindig, maar de richting en focus die wordt meegegeven aan mezelf en het publiek zijn de ‘Standards’. Het woord spreekt voor zich. In de geschiedenis en traditie van de jazz werden een aantal populaire songs onderdeel van een collectieve taal die het mogelijk maakte om spontaan samen te spelen. Dit droeg het risico in zich dat de creativiteit verstikt werd door musici in een stijlkostuum te hullen. Tegelijkertijd is de musicus, bevrijd van de verantwoordelijkheid om te beslissen welke kleding hij of zij draagt, vrij om zich op andere aspecten van het spel te concentreren - dit is de paradox van de vrijheid. Standards zijn ingeprent in ons collectieve (on)bewustzijn - zelfs als je een bepaald nummer niet kent, is de aard ervan zodanig dat het herkenbaar klinkt. De bekendheid van de liederen maakt een groter abstractieniveau mogelijk dan wanneer je vanuit het onbekende creëert of componeert, wanneer het bekende nog moet worden vastgesteld. Typisch is dat de musicus speelt op de harmonische en melodische structuur van de standaard, bijvoorbeeld in de zogenaamde solo's. Dit is op zich weer een gewoonte geworden die de grote verscheidenheid aan speelwijzen vertroebelt. Een van de dingen waar ik in dit project naar streef is het deconstrueren van de harmonie en de melodie zelf, met meer zwevende stemvoering, meanderende paden waarop de luisteraar kan meedrijven en uiteindelijk alle gevoel voor richting kan verliezen. Soms speel ik alleen met de restjes in mijn geheugen. Door ernaar te streven die vervagende fragmenten te herinneren, opent zich een andere creatieve ruimte: de normen worden getransformeerd, niet opzettelijk maar uit noodzaak. We zijn geneigd te vergeten hoe belangrijk vergeten is. Wat we ons herinneren en wat we vergeten zijn wegwijzers van wat we waarderen. Ik vond troost in deze organische, meer intuïtieve manier om mijn esthetiek uit te drukken. De ‘Standards’ bekijk ik als archetypische figuren die opduiken in herinneringen of dromen, soms wazig, soms helder en schokkend. In zijn mistige vorm verliest de identiteit van het origineel aan betekenis, en daarmee ook de auteur. Is het niet deze doctrine van Origineel en Auteur die de rol van de luisteraar in het bestaan van een stuk heeft overschaduwd? Als we naar muziek luisteren, componeren we ook: door de klanken te selecteren op basis van de capaciteit van het oor, hun bekendheid en onze ontvankelijkheid, en ze tot een geheel te vormen, zijn we actief betrokken bij het creatieve proces. Zoals de ouroboros - de slang die zijn eigen staart opeet - is dit proces van luisteren en creëren een oneindige cyclus, voortdurend in beweging. De begrippen begin en einde worden hol. Wanneer we creëren, doen we dat niet uit het niets: elk idee is op zijn minst een weergave van een herinnering of indruk. Zelfs als het aanvoelt als een nieuw begin, is dat alleen omdat de aanleiding ervoor ergens in de diepte van de geest verloren is gegaan. Begin, einde, resultaten, gelegenheden, momenten - het zijn allemaal kopieën zonder origineel. Simulacra! Ze herhalen zich, maar zijn niet hetzelfde. We moeten oppassen dat we herhaling niet verwarren met gelijkenis. Een opname op herhaling is elke keer anders, verandert met de stemming van de luisteraar, de herinnering aan de vorige luisterervaring, de sfeer ... "Playing standards", de standards worden herhaald. Juist door te herhalen hoop ik de variatie te benadrukken die altijd deel uitmaakt van de herhaling. Daartegenover staan de gemakken van de gelijkheid, waarop bijvoorbeeld het 'imago' van de kunstenaar is gebaseerd, een stijl die bij voorkeur zoveel mogelijk wordt gereproduceerd. Gewoontedieren als we zijn, zoeken we naar gelijkenis en herkenbaarheid. We hebben een naam nodig, een individu dat verantwoordelijk kan worden gehouden voor de creatie in kwestie. Er is een neiging om te zoeken naar een onderwerp, en zo gaan we voorbij aan het interactieve geheel dat het omringt, altijd transformerend en in beweging. In mijn project worden verandering, onvoorspelbaarheid, onzekerheid, fluctuatie waarden. Auteur en werk verliezen hun individualiteit. Het geheel overstijgt het onderwerp. Bij het spelen is er alleen interactie, geen kat noch ik.

Dit project is oorspronkelijk gespeeld met twee vleugelpiano’s die een kwarttoon uit elkaar staan gestemd, maar wordt voor deze gelegenheid gespeeld op en met de nieuwe August Förster piano van Walter in een klassieke gelijkzwevende stemming.

- Seppe Gebruers, augustus 2023

Alexander von Schlippenbach piano
Rudi Mahall clarinet, bass clarinet
Dag Magnus Narvesen drums
The Schlippenbach Trio has been an institution on the European improvised music scene for over fifty years now. Von Schlippenbach started the trio in 1970, with Evan Parker on saxophone and Paul Lovens (in recent years Paul Lytton) on drums.
In 2020 the line-up of the trio changed, with clarinetist Rudi Mahall and Norwegian drummer Dag Magnus Narvesen joining Von Schlippenbach.
By now they played a few concerts together, and this year they will embark on their first Winterreise!